Energiearmoede oplossen, gemeenten hebben het erg maar druk mee
Bijgewerkt: 10 maart 2024
Energiearmoede is het woord van 2022. Dan zijn we er nog niet want ook in 2023 ondervinden we de gevolgen van torenhoge energieprijzen. Ruim de helft van de huishoudens heeft het financieel moeilijk. De overheid springt in met verregaande maatregelen zoals hogere toeslagen en een energieprijsplafond. Aan gemeenten de taak om de individuele gevallen op te sporen en te helpen.
Januari 2023
Het landelijk prijsplafond
Landelijk geldt er in heel 2023 een prijsplafond op energie. Dit houdt in dat huishoudens en andere kleingebruikers een korting op hun energierekening krijgen. Dit ziet er als volgt uit:
- Tot een gebruik van 1200 m³ gas: € 1,45 per m³
- Tot een verbruik van 2900 kWh: € 0,40 per kWh
Maar ja, als gezin verbruik je al snel 4000 tot 5000 kWh per jaar. Heb je een elektrische auto dan zit je makkelijk aan 10.000 tot ruim 15.000 kWh. Het gasverbruik ligt bij veel gezinnen ook hoger, ergens tussen de 1250 en 1500 m³. Dit betekent dat veel huishoudens boven het prijsplafond uitkomen.
Het ontstaan van energie armoede
Wist je dat 10 minuten douchen tegenwoordig ongeveer € 1,25 kost? Daar word je niet vrolijk van. Laat staan dat je de verwarming aanzet, want het kost je al snel tussen de drie en zes euro per uur. Jawel, per uur! Zelfs het prijsplafond kan hier niet veel tegen doen, want wanneer je tijdens een strenge winter stookt betaal je een gedeelte zelf.
Door hogere energieprijzen is er energiearmoede ontstaan. Dit zijn huishoudens die alleen door de energierekening in financiële problemen komen of al zitten.
Taak van de gemeenten
Het is fijn dat de overheid burgers zo goed mogelijk wil helpen maar dit kunnen ze niet oneindig lang volhouden. Vanaf 2024 geldt er geen prijsplafond meer. Dan is het hopen en bidden dat de energietarieven weer redelijk normaal zijn.
We weten nu al dat dit niet gaat gebeuren. Energietarieven zullen zeker dalen maar ze zullen nooit meer op het oude lage prijsniveau komen.
Het is aan gemeenten om gezinnen in energie armoede op te sporen en op verschillende manieren te ondersteunen. Niet door ze een zak geld te geven maar wel door te kijken hoe ze kunnen besparen. Daarnaast is er hulp voor mensen met geldzorgen of ernstige geldproblemen.
Energiebesparende maatregelen, soms gratis of met korting
Veel gemeenten bieden hulp in de vorm van energiebesparende maatregelen. Zo kunnen inwoners korting krijgen op de waterbesparende douchekop, tochtstrips of radiatorfolie. In sommige gevallen wordt het zelfs gratis verstrekt, zij het in beperkte mate.
Recht op energietoeslag
Sommige huishoudens hebben recht op een energietoeslag. Dit geldt voor huishoudens met een inkomen dat op maximaal 20% boven het bijstandsniveau ligt. Ook dit is een taak van de gemeente. Mensen die in de bijstand zitten ontvangen de energietoeslag automatisch. Andere huishoudens moeten hem aanvragen.
Hulp bij schulden
Ondanks al die maatregelen en het verspreiden van informatie is er nog steeds sprake van energie armoede. Mensen met schulden kunnen zich melden bij de gemeente. Die geven advies of helpen bij de aanvraag voor schuldbemiddeling of schuldsanering.
De gemeente gaat altijd eerst voor het minnelijk traject. Is dit niet mogelijk dan volgt het wettelijk traject. Dit verloopt via de rechter, waarna de schuldenaar drie jaar lang in de wettelijke schuldsanering zit.
Dat is allemaal mooi maar wat doe je wanneer je uit de schuldsanering komt? Wanneer de energieprijzen nog steeds zo hoog zijn is de kans groot dat je opnieuw met energie armoede te maken krijgt. Een tweede keer in de schuldsanering is niet mogelijk. Er ligt dus nog veel werk voor gemeenten maar ook voor de overheid.