Jouw privacy en de slimme meter

Bijgewerkt: 1 november 2023

Een slimme meter geeft automatisch de energiestanden aan de energieleverancier door. Zo hoef je dit zelf niet jaarlijks doen. Nog een voordeel is dat je per dag je verbruik inziet. Handig om nóg meer energie te besparen. Maar hoe zit het bij de slimme meter en je privacy? Mag iedereen hem uitlezen en wie heeft er toegang tot?

Wie toegang heeft tot de slimme meter

Het is niet zo dat iedereen zomaar toegang heeft tot je slimme meter. De meterstanden zijn alleen zichtbaar voor de netbeheerder en je energieleverancier. Wanneer je geen contract bij een andere energieleverancier hebt, kan deze ook niet je meterstanden inzien.

Uiteraard heb je zelf ook toegang tot de slimme meter. Je kunt zelf inzien wat je meterstanden zijn, maar ook hoeveel energie je op een bepaald moment verbruikt. Dit zie je op de meter zelf, maar ook via een eventuele app.

Wie mag hem uitlezen?

Het grootste voordeel van een slimme meter is dat je hem zelf uit hoeft te lezen. De netbeheerder of de energieleverancier doet dit voor jou. Je hoeft dus niet elk jaar de meterstanden door te geven. Zo kun je het ook niet vergeten, en weet je zeker dat de energieleverancier de juiste meterstanden ontvangt.

Niet alleen de netbeheerder en de energieleverancier mogen de slimme meter uitlezen, maar iedereen die hier toestemming voor heeft. Deze toestemming moet je wel zelf verlenen. Bijvoorbeeld wanneer je gebruik maakt van een energieverbruikmanager, zoals een app. In dit geval moet je de manager of de applicatie toegang geven tot jouw slimme meter.

Zo zit het met jou privacy

De slimme meter verzamelt alleen data omtrent je energieverbruik. Maar ook hoeveel je eventueel teruglevert, bijvoorbeeld wanneer je zonnepanelen of een windturbine hebt.

De netbeheerder en energieleverancier kunnen niet zien welke apparaten je gebruikt. En ook niet wat het verbruik per apparaat is. Ze krijgen dan ook geen inzicht in je leefstijl, bijvoorbeeld wanneer je televisie kijkt of wanneer je onder de douche staat.

Maar ze zien wel momenten waarop je veel energie verbruikt. Stel dat je in de avond de wasmachine aan zet, de elektrische kookplaat én de magnetron gebruikt. Op dat moment vraagt je huishouden veel stroom.

Dit soort piekmomenten kan de energieleverancier zien. Maar de energieleverancier ziet niet welke apparaten je op dat moment gebruikt. Het kan dus ook dat je vijfduizend smartphones aan het opladen bent.

Derden toegang verlenen: wel of niet doen

Veel mensen maken gebruik van een energieverbruiksmanager, een energie-app of een apparaat met sensor dat je aan de slimme meter koppelt. Dit is handig om elke minuut van de dag je energieverbruik in de gaten te houden.

De aanbieder vraagt meetdata op bij de netbeheerder. Hiervoor geef je zelf toestemming. Deze aanbieder noem je ook wel een Onafhankelijke Diensten Aanbieder (ODA).

Is het slim om iemand anders toegang te geven tot de slimme meter, en hoe is jouw privacy gewaarborgd?

Je moet altijd weten wie of wat er achteraf de energie-verbruiksmanager, de app of het apparaat zit. De aanbieder krijgt inzicht in je energieverbruik, en soms ook in je privéleven. Een laag verbruik over een lange periode betekent namelijk dat je mogelijk op vakantie bent. Wanneer je verbruik overdag heel laag is en ‘s avonds hoog, betekent dit dat er overdag niemand thuis is.

Dit soort informatie kan in verkeerde handen terecht komen. Je netbeheerder en energieleverancier houden rekening met je privacy, en spelen dit soort gegevens nooit door. Maar wanneer je derden toegang tot je slimme meter verleent, kan dit soms vervelende gevolgen hebben.

Vergeet niet om toegang uit te schakelen

Wanneer je geen gebruik meer maakt van de verbruiksmanager of de app, is het belangrijk dat je de toegang tot je slimme meter uitschakelt. De app verwijderen is niet voldoende. Blokkeer dus eerst de toegang, verwijder dan pas de app of de verbruiksmanager.

Is het verplicht om een slimme meter te hebben?

Nee, je bent niet verplicht om een slimme meter te accepteren. Je mag dit weigeren. Maar wanneer je oude meter kapot is of hij wordt afgekeurd, ben je wel verplicht om deze om te ruilen. Wil je geen slimme meter, dan krijg je een digitale meter.

Een digitale energiemeter kan geen meterstanden automatisch doorgeven, een slimme meter kan dit wel.

Zorgen maken om je privacy

Heb je het idee dat degene die de energiemeter uitleest niet goed met je privacy omgaat? Het is belangrijk om dit bij de aanbieder of de energieleverancier te melden. Dien eventueel een officiële klacht in. Wel is het belangrijk dat je aan kunt tonen dat de ander onzorgvuldig met jouw privacy omgaat.

Wanneer jouw klacht niet in behandeling wordt genomen, of je bent hier niet tevreden over, ga je door naar de volgende stap.

Je kunt twee dingen doen. Het eerste is een melding maken bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Deze autoriteit houdt toezicht op betrouwbare en betaalbare energie op de Europese markt. Gaat het om je privacy, dan kun je ook bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) terecht.