Het gevaar van rookgas

Bijgewerkt: 1 maart 2023

Bij verbranding van een brandstof blijft rookgas over. De samenstelling van het rookgas is afhankelijk van de brandstof, maar ook van de omstandigheden. Van het gas is bekend dat het verschillende schadelijke stoffen bevat. Wanneer je hier veel mee in aanraking komt kan kun je een of meerdere gezondheidsklachten ervaren.

Hoe gevaarlijk is rookgas en wat zit er precies in? Op zich kun je de uitstoot van gassen of dampen nooit voor 100% voorkomen. Maar je kunt het wel verminderen.

Samenstelling van rookgas

Vaak wordt gedacht dat rookgas alleen vrijkomt wanneer je de open haard gebruikt. Helaas komt het bij veel meer verbrandingen vrij. Denk maar aan een kaarsje dat je aansteekt, houtpellets in de pelletkachel, de petroleumkachel, aardgas voor de gaskookplaat en nog veel meer.

Afhankelijk van de brandstof heeft rookgas een bepaalde samenstelling. Hieronder zie je welke stoffen er vrij kunnen komen.

Koolstofdioxide

Niet te verwarren met koolstofmonoxide. Koolstofdioxide oftewel koolzuurgas is kleurloos en geurloos. In combinatie met waterdamp veroorzaakt het een scherpe en zure geur. In hoge concentraties is koolstofdioxide giftig.

Koolstofmonoxide

Staat ook wel bekend als kolendamp of CO. Het komt vrij bij onvolledige verbranding van fossiele brandstoffen of koolstof. Dit kleurloos en reukloos gas is zeer giftig.

Stikstofgas

Is net als veel andere gassen reukloos en kleurloos. Stikstofgas is een hoofdbestanddeel van lucht. Bij een zeer hoge concentratie ontstaat er verstikkingsgevaar.

Zwaveldioxide

Het gaat hier om een verbinding tussen zuurstof en zwavel. Het gas is kleurloos maar heeft wel een scherpe geur. Het gas komt vrij bij het verbranden van fossiele brandstoffen. In lage concentraties werkt het irriterend op de longen. Bij inademing veroorzaakt het hoesten en soms longoedeem.

Waterdamp

Rookgas bestaat ook uit waterdamp. Het is niet zichtbaar en vormt bij koudere temperaturen waterdruppels. Waterdamp is het enige gas dat niet giftig is. Wel kan een teveel aan waterdamp in de woning voor vochtproblemen zorgen.

Hoe gevaarlijk is rookgas?

Niet alle rookgassen zijn schadelijk voor de gezondheid. Dit is wel het geval of bij koolmonoxide (CO). Dit kleur- en geurloos gas is uitermate giftig. Het komt vrij bij een onvolledige verbranding. Koolmonoxide kennen we voornamelijk van cv-ketels, waarbij soms dit giftig gas vrijkomt.

Een open haard gaat ook gepaard met koolmonoxide. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer het afvoerkanaal verstopt of afgesloten is. Ook een valwind kan ervoor zorgen dat koolmonoxide in de ruimte terechtkomt, in plaats van dat het naar buiten wordt afgevoerd.

Zelfs bij het branden van kaarsen komt er koolmonoxide vrij. Bij een paar kaarsen branden vormt dit geen probleem, maar wel wanneer je veel kaarsjes aansteekt of dit vrij vaak doet.

Inademen van koolmonoxide veroorzaakt hoofdpijn, misselijkheid en vermoeidheid. Bij een hoge concentratie raak je buiten bewustzijn en je kunt zelfs overlijden. Dus: rookgas kan behoorlijk gevaarlijk zijn.

Rookgas in huis meten

Hoe weet je of er een te hoge concentratie rookgas in huis aanwezig is? Dit kan middels een rookgasmeting. Hierbij wordt bekeken hoe veilig de woning of het pand is. Een rookgasmeting laat je uitvoeren door een gespecialiseerd bedrijf, maar dit is vrij kostbaar.

Het beste kun je gebruik maken van een CO meter/melder. Deze geeft exact aan wanneer er een hoge concentratie koolmonoxide wordt waargenomen. Bovendien zie je 24 uur per dag of er überhaupt sprake is van CO in de ruimte. Ook wordt CO2 gemeten (koolstofdioxide).

Afhankelijk van het model betaal je voor deze meter tussen de € 42 en € 99. Het is altijd aan te raden om voor een van de betere modellen te gaan omdat deze niet alleen betrouwbaar zijn maar ook verschillende aspecten van de luchtkwaliteit meten.

Wat je kunt doen om rookgas te verminderen

Het is belangrijk om de concentratie rookgas in huis acceptabel te houden. Dit begint al met de houtkachel, indien deze aanwezig is. De houtkachel moet altijd aangesloten zijn op een goed rookgaskanaal. Bovendien moet de kachel maar ook de schoorsteen regelmatig worden schoongemaakt.

Heb je een pelletkachel of petroleumkachel? Dan is het belangrijk dat er voldoende ventilatie in de woning plaatsvindt. Bij te weinig ventilatie verzamelen zich veel schadelijke gassen in de ruimte. Dit kan tot verschillende gezondheidsklachten leiden.

Bij gebruik van de kachel is het belangrijk dat je goed stookt. Een lage stand zorgt ervoor dat er een onvolledige verbranding plaatsvindt, en dit heeft weer rookgas tot gevolg. Kijk ook even naar de kwaliteit van het hout, de houtpellets of petroleum. Hoe hoger de kwaliteit, hoe minder rookgas er tijdens verbranding vrijkomt.

Andere huishoudelijke tips

Het is heel gezellig om kaarsjes te branden en dat mag gewoon. Maar beperk het branden van kaarsen wel. Steek maximaal vier theelichtjes of twee grote kaarsen tegelijk aan. Let op wanneer je vogels in huis hebt. Het rookgas en de fijnstof die door kaarsen wordt uitgestoten is voor vogels zeer schadelijk.

Wanneer je kookt is het belangrijk dat je de afzuigkap aanzet. Op die manier wordt rookgas direct naar buiten afgezogen. Natuurlijk zal er altijd wat in de keuken of woonkamer terechtkomen maar dit is minimaal. Zorg voor een goed onderhoud van de afzuigkap. Maak roosters of filters regelmatig schoon (of vervang de filters minimaal viermaal per jaar).